| rdfs:comment
| - La kharja (de l'àrab خرجة, ẖarja, ‘sortida, eixida (acció)’) és la tornada, composta en , en romànic o, més aviat, en una varietat mixta de romànic i àrab dialectal, d'una , gènere poètic estròfic de l'Àndalus escrit en àrab o en hebreu. Els dos darrers versos de la moaixakha fan de tornada (kharja), i sovint es llegeixen a part del llarg poema al peu del qual es troben. (ca)
- Jarcha edo jartxa (arabieraz, خرجة jarŷa, "amaiera" edo "irteera") Hispania musulmanean sortutako herri-lirika mota bat da, izeneko lirika lanen azken zatiari, erromantzez zegoen zatiari, deitzen zitzaion jarcha. Erdi Aroan, X-XI. mendeetan dokumentatu dira. Garai hartako dialekto erromantze-arabiarrean sortu ziren, bere garaian andalusiar askok erabiltzen zuten hizkera. Uste da poeta arabiarrek eta poeta judutarrek sortuak zirela, baina, batez ere, aristokraziako emakumezkoek sortu zituztela uste da. Iberiar penintsulan topatu diren erromantzez idatzitako poemarik zaharrenak dira jarchak. (eu)
- A kharja or kharjah (Arabic: خرجة tr. kharjah [ˈxærdʒɐ], meaning "final"; Spanish: jarcha [ˈxaɾtʃa]; Portuguese: carja [ˈkaɾʒɐ]; also known as markaz), is the final refrain of a muwashshah, a lyric genre of Al-Andalus (the Islamic Iberian Peninsula) written in Arabic or Mozarabic. The muwashshah consists of five stanzas (bait) of four to six lines, alternating with five or six refrains (qufl); each refrain has the same rhyme and metre, whereas each stanza has only the same metre. The kharja appears often to have been composed independently of the muwashshah in which it is found. (en)
- Khardja (en espagnol jarcha ['xartʃa], de l'arabe خرجة final) est un terme littéraire qui désigne les vers finaux de la dernière strophe d'un muwashshah, poème arabe ou hébreu à forme fixe qui fut inventé en al-Andalus, en Espagne médiévale musulmane, au XIe siècle. Les quelque soixante-dix khardjas retrouvées, composées en mozarabe ou en arabe classique, et écrites en caractères hébraïques ou arabes (en aljamiado), sont d'une grande importance pour la philologie romane. Datant du XIe siècle, elles représentent d'une part les plus vieux textes intégraux connus en langues ibéro-romanes, et d'autre part elles constituent les plus anciens témoignages de poésie écrite dans une langue romane, antérieure à celle des troubadours. (fr)
- خرجة (بالإسبانية: jarcha) هو مصطلح أدبي يشير إلى نهاية المقطع الأخير من الموشح (قصيدة عربية أو عبرانية في شكل ثابت اخترع في الأندلس في إسبانيا العصور الوسطى المسلمة. والخرجة (بالعربية: الخروج أو النهاية). أدخلت الخرجة كأغنية من أبيات قليلة مكتوبة باللغة الرومانسية أو العبرانية أو العربية العامية في نهاية الموّشح. وعُرفت ظاهرة شعرية أخرى ذات خصائص مشابهة للخرجة وهي الزجل الذي يختلف بتوزيع أبياته في كامل القصيدة. (ar)
- Ĥarĉo, en la hispana jarcha [ĥarĉa], en la araba خرجة [ĥarĝa], signife "elirejo" aŭ "fino", estas komponaĵo de popola poezio de Al Andalus, kiu konsistis en la fina parto de , el kiu ekzistas ekzemploj ekde la 10-a jarcento ĝis 11-a jarcento. La Ĥarĉoj estas komponitaj en Andalus-araba parola lingvo, aŭ en la latinida lingvo uzita de la andalusaj kristanaj araboj, foje nomita mozaraba. Ili estis verkitaj de kleraj poetoj kaj arabaj kaj judaj, sed ĉefe de nobelinoj, kiuj havis kiel modelo la latinidan tradician poezion. Ili povis kolekti ilin el la popola folkloro, aŭ adapti ilin al ties metrikaj necesoj (ĉar ili devis integri ilin en la moaksaĥa) aŭ komponi ilin kiel nova kreaĵo, el tradiciaj modeloj. Ties gravo konsistas je tio ke temas pri la plej antikva dokumento konata de poezio en la (eo)
- Chardscha (arabisch خرجة Chardscha, DMG Ḫarǧa ‚„Ausgang, Schluss, Pointe“‘ . Aussprache: ['xardʒa]) bezeichnet in der arabistischen, hebraistischen und romanistischen Literaturwissenschaft das letzte « qufl », das heißt die Schlussverse eines Muwaschschah-Gedichtes. Für die romanistische Sprach- und Literaturwissenschaft stellte die Entdeckung (Samuel Miklos Stern 1948) von bislang circa 70 sogenannter „romanischer“ Chardschas in zweisprachigen Muwaschschah-Gedichten eine Sensation dar, die bis heute kontrovers diskutiert wird. (de)
- Una jarcha —del árabe خرجة (jarŷa), es decir, salida o final— es una breve composición lírica que cerraba los poemas en árabe llamados moaxajas, escritos por poetas andalusíes árabes o hebreos en la Hispania musulmana. La jarcha generalmente se escribía en árabe coloquial, pero en algunos casos se escribía en lengua romance (mozárabe), aunque no hay acuerdo sobre el número de jarchas de este segundo tipo. Se trata de una composición de carácter amoroso a la que se ha buscado una relación con la lírica primitiva hispánica de origen popular, como las cantigas de amigo y los villancicos. (es)
- La kharǧa ("finale" in arabo; in lingua spagnola jarcha) è una composizione lirica popolare della Spagna musulmana che costituiva la parte finale della muwaṡṡaha, della quale esistono esempi fin dall'XI secolo. Le kharǧat sono composte in dialetto ispano-arabo colloquiale o nella lingua romanza parlata dagli Andalusi, chiamata mozarabica. Possono essere divise in tre serie diverse: araba, ebraica (molto più confidenziali) e anonima. Il numero preciso di Jarchas non è stato ancora specificato poiché hanno suscitato interesse solo in epoca moderna, grazie allo studioso di origine ebraiche Stern. Stern notò che questi testi lirici, scritti con caratteri arabi, corrispondevano a parole spagnole e per questo ne incoraggiò lo studio. (it)
- Jarcha (arab. خرجة jarŷa; wyjście lub koniec) - bardzo krótkie, kilkuwersowe teksty poetyckie zaliczane do kategorii poezji ludowej lirycznej, tworzone w Andaluzji w okresie dominacji arabskiej na Półwyspie Iberyjskim. Napisane w dialekcie hispanoarabskim (nazywanym też ), stanowią najwcześniejsze przykłady liryki ludowej na terenie Półwyspu Iberyjskiego: pierwsze i najstarsze utwory pochodzą z początku XI wieku. Z tego względu zaliczane są do kanonu literatury hiszpańskiej (tzw. z hiszp. Poesía Peninsular Primitiva). (pl)
- Zie Jarcha (band) voor het artikel over de Spaanse popgroep. Een jarcha (Arabisch خرجة jarŷa, "slot" of "einde") is een populaire lyrische compositie uit de periode van het islamitische Spanje, die het laatste deel vormt van de . Er zijn voorbeelden van overgeleverd uit de 10e en 11e eeuw. Deze muwassahah is samengesteld uit vijf strofen van vier tot zes versregels. Ongeveer een derde van de jarchas is geschreven in klassiek Arabisch en de rest overwegend in . Het zijn de vroegst bekende voorbeelden van literaire teksten in een Romaanse taal. (nl)
- Carja (em árabe, خرجة jarŷa, "saída" ou "final") é uma composição lírica popular do Alandalus, que constituía a parte final da moachaha, de que existem exemplos desde o século X-XI. As carjas eram compostas em dialecto hispanoárabe coloquial, ou na língua romance que usavam os andaluzes, incorrectamente chamada de moçárabe. Foram escritas por poetas cultos árabes e judeus, mas principalmente por mulheres aristocráticas, que usavam a lírica romance tradicional como modelo. Foram recolhidas do folclore popular, e adaptadas às necessidades métricas (já que deveriam integrá-las na moachaha) ou até compô-las do zero, a partir de modelos tradicionais. A sua importância é enorme, já que são as composições mais antigas conhecidas em língua românica. (pt)
- Ха́рджа (араб. خرجة, jarŷa — выход, конец) — это народное лирическое произведение. Понятие появилось в Мусульманской Испании. Харджа составляет последнюю часть мувашшахи, первое упоминание о которой возникло в X-XI веках. Наиболее известны харджи на андалусийско-арабском языке и на языке, который использовали андалузцы, — романском языке, неточно называемым мосарабским. Харджи писали многие известные поэты, в основном арабские и еврейские. Изначально этим занимались женщины-аристократки, рассматривая в качестве примера традиционную романскую лирику. Возможно, они могли найти их в произведениях фольклора, и адаптировать под необходимый вид стихосложения (так как они должны были соответствовать мувашахе). Важность хардж заключается в том, что это самые древние документы в истории поэзии на (ru)
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)